لەم شێوازەدا ئامرازی دەستکاریکردنی جینی CRISPR بۆ چارەسەرکردنی تێکچوونەکانی خوێن بەکاردەهێنرێت. داهێنەرانی چارەسەری جینی CRISPR لە ساڵی ٢٠٢٠ دا خەڵاتی نۆبڵی کیمیایان بەدەستهێنا.
ڕێکخەری پزیشکی بەریتانیا ڕایگەیاند، بۆ یەکەمجار ڕەزامەندی لەسەر چارەسەری جینی بۆ نەخۆشییە پەیوەندیدارەکانی خوێن داوە. بەم چارەسەرە جینییە، دەتوانرێت ئەو نەخۆشانەی تەمەنیان ١٢ ساڵ و سەرووترە و تووشی بێتا تالاسیمیا و کەمخوێنی خانەی داسکی بوون چارەسەر بکرێن. داهێنەرانی ئەم ئامرازە بۆ دەستکاریکردنی جینەکان لە ساڵی ٢٠٢٠ دا خەڵاتی نۆبڵی کیمیایان بەدەستهێنا.
بەپێی ڕاپۆرتێکی ئاژانسی ڕۆیتەرز، دەزگای ڕێکخستنی دەرمان و بەرهەمە تەندروستییەکانی بەریتانیا (MHRA) ڕایگەیاندووە: کە دەرمانی “کاسگێڤی” (Casgevy) یەکەم دەرمانە کە مۆڵەتی بەکارهێنانی ئامرازی دەستکاریکردنی جینی CRISPR وەرگرتووە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییە بۆماوەییەکان کە تووشی تێکچوونی خوێنن. ئامرازی دەستکاریکردنی جینی CRISPR لە ساڵی ٢٠٢٠ دا خەڵاتی نۆبڵی بۆ داهێنەرەکانی بەدەستهێنا. ئەم ئامرازە دەتوانێت لە داهاتوودا یارمەتی ئەو نەخۆشانە بدات کە تووشی تێکچوونی بۆماوەیی بوون. و چارەسەرەکانی ئەم دواییە لە ڕاستیدا یەکەم دەستکەوتی ئەم تەکنەلۆژیایە نوێیەن.
چارەسەری تێکچوونەکانی خوێن بە چارەسەری جینی
کەم خوێنی خانەی داسکی و بێتا تالاسیمیا تێکچوونێکی بۆماوەییە کە بەهۆی هەڵەی جینەکانی هیمۆگلۆبینەوە دروست دەبێت. خڕۆکە سوورەکانی خوێن هیمۆگلۆبین بەکاردەهێنن بۆ گواستنەوەی ئۆکسجین لە جەستەدا. نەخۆشی خانەی داسکی و بێتا تالاسیمیا حاڵەتێکی ئازاربەخش و درێژخایەنی تەمەنن کە لە هەندێک حاڵەتدا دەتوانێت ببێتە هۆی کوشتنی کەسەکە.
لە تاقیکردنەوە کلینیکییەکاندا، “کاسگێڤی” (Casgevy) بەرهەمهێنانی هیمۆگلۆبینی تەندروست لە زۆربەی بەشداربووانی خانەی داسکی و بێتا تالاسیمیادا گەڕاندەوە حاڵەتی ئاسایی. ئەمەش نیشانە ئازاربەخشەکانی نەخۆشییەکەی ڕزگارکرد. هەروەها پزیشکەکان لە کاتی پشکنینی ئەم دەرمانەدا هیچ کاردانەوەیەکی بەرگریی نیگەرانکەریان دەستنیشان نەکرد.
ئەم دەرمانە بە دەرهێنانی خانە بنەڕەتییەکان لە مۆخی ئێسکی نەخۆشەکە و دەستکاریکردنی جینێک لە خانەکاندا بەکاردەهێنرێت. دوای ئەوەی لە تاقیگەدا ئامادە دەکرێن، خانە دەستکاریکراوەکان دەدرێنە مۆخی ئێسکی نەخۆشەکە.
سامارت کولکارنی، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری کۆمپانیای CRISPR ڕایگەیاند، ئەم دەستکەوتە نوێیە یەکەم بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای خاوەن خەڵاتی نۆبڵە، و پێویستە هیوامان ئەوە بێت کە ئەم تەکنەلۆژیایە نوێیە یارمەتی ئەو نەخۆشانە بدات کە بارودۆخی سەختو مەترسیداریان هەیە.
